Narenciye sektörü KKTC’de görülen yeşillenme hastalığının Türkiye’ye sıçramaması için topyekûn mücadele istiyor

Yıllık 4,7 milyon tonluk üretimde dünya sekizincisi olan, 2023 yılında 1 milyar 112 milyon dolarlık ihracatla dünyaya şifa dağıtan Türk narenciye dalı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki narenciye bahçelerinde ve enginar tarlalarında görülen Psyllidi (Yeşillenme) hastalığının Türkiye’ye sıçramaması için kolları sıvadı.

Türk narenciye bölümü, KKTC’deki narenciye bahçelerinde yeşillenme hastalığının ortadan kaldırılması için Tarım ve Orman Bakanlığı, Turunçgil Konseyi, ziraat odaları, ihracatçı birlikleri başta olmak üzere bölümün tüm paydaşlarının iştirakiyle ortak gayret davetinde bulundu.

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lider Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, Türkiye’deki narenciye üretiminin riske edilmemesi için KKTC’deki narenciye bahçelerinde ve enginar üretim alanlarında biyolojik uğraşın vakit geçirmeden başlatılması gerektiğini savundu.

KKTC’nin ada olması avantaj ortak hareket ederek bir dönemde hastalığın kökünü kurutabiliriz

Türkiye’nin yıllık 4,7 milyon ton turunçgiller üretimiyle dünyanın 8. büyük üretici ülkesi olduğunu paylaşan Uçak, “KKTC’nin narenciye üretimi 100 bin ton düzeyinde. KKTC’deki narenciye alanları da Türkiye ile kıyaslandığında, Türkiye’deki narenciye alanlarının yüzde 2’si düzeyinde. KKTC’nin ada olması uğraşın süratli sonuç vermesini kolaylaştıracak pozisyonda. Tarım ve Orman Bakanlığı, ziraat odaları, ihracatçı birlikleri başta olmak üzere kesimin tüm paydaşları ortak hareket ederek KKTC’deki narenciye bahçelerinde görülen yeşillenme hastalığını bir dönemde ortadan kaldırabiliriz. Tarım ve Orman Bakanlığımızın bilgi birikimi ve teknik altyapısı bu hastalıkla uğraş için kâfi. Bu iradeyi ortaya koymazsak bu hastalık Türkiye’ye sıçrarsa o vakit Türk narenciye üreticileri ve ihracatçıları büyük darbe alır. Bu hastalık evvelki yıllarda ABD’de Florida ve California turunçgil üretimine büyük hasarlar vermişti. Acil aksiyon alınmalı, Amerika’daki yanlışa biz düşmemeliyiz” diye konuştu.

Faydalı böcek kullanarak hastalığı taşıyan böcekle çaba etmeliyiz

“Hastalıktan etkilenmiş ağaçlar, daima meyve döküyor, geriye yanlışsız kuruyor, bodurlaşıyor ve meyveleri yeşil renkte kalarak gerçek rengini alamıyor” bilgisini veren Uçak kelamlarını şöyle sürdürdü; “KKTC’de görülen yeşillenme hastalığı ile gayret için yararlı böcek kullanılarak hastalığı taşıyan böcekle çaba edilmesi gerekmektedir. Ülkemizde narenciye bahçelerinde görülen Akdeniz Meyve Sineği’nin önlenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda sürdürdüğümüz biyoteknik çabayı, yeşillenme hastalığı içinde yapmalıyız.

Ege İhracatçı Birlikleri olarak, Akdeniz Meyve Sineği’yle uğraş hareket planı çerçevesinde üreticilere biyoteknik gayret kapsamında tuzak dağıtımı yaptıklarını hatırlatan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, “2023 yılında İzmir, Aydın ve Muğla vilayetlerinde toplam 17 bin 500 adet tuzağın üreticilere dağıtımı yaptık. Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlükleriyle çok koordineli hareket ediyoruz” diyerek kelamlarını noktaladı.

Mandalina rekoltede ve ihracatta aslan payını alıyor

Türkiye İstatistik Kurumu bilgilerine nazaran, Türkiye’de 2022 yılında 4,7 milyon ton turunçgiller üretimi gerçekleşti. Türkiye, bu üretim ile dünya turunçgiller üretiminde 8’inci sırada yer alıyor. Ülkemizde 2022 yılında üretilen turunçgillerin yüzde 39,6’sını mandalina, yüzde 28,1’ini portakal, yüzde 28,1’ini limon, yüzde 4,2’sini greyfurt üretimi oluşturuyor.

Türkiye’nin 2023 yılındaki narenciye eserleri ihracatında mandalina 577 milyon dolarlık fiyatla narenciye eserleri ortasında ihracat liderliğini sürdürürken, Limon ihracatımız yüzde 30’luk artışla 272 milyon dolardan 355 milyon dolara yükseldi. Portakal ihracatımız yüzde 15’lik ilerlemeyle 98 milyon dolardan 112 milyon dolara çıkarken, Greyfurt ihracatımız ise; 68 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Rusya, Irak ve Ukrayna ihracatımızda birinci üç ülke

Türkiye’nin narenciye ihracatında birinci sırada 428 milyon dolarla Rusya yer alırken, Irak’a yaptığımız narenciye eserleri ihracatı yüzde 165’lik rekor artışla 68 milyon dolardan 181, 5 milyon dolara yükseldi ve ikinci basamağa yerleşti. Ukrayna’ya ihracatımız yüzde 20’lik artışla 84 milyon dolardan 101 milyon dolara çıktı. Birinci üç ülkeyi 57 milyon dolarla Polonya, 49 milyon dolarla Romanya, 30 milyon dolarla Sırbistan, 26 milyon dolarla Bulgaristan, 19 milyon dolarla Suudi Arabistan, 15 milyon dolarla Beyaz Rusya ve 14 milyon dolarla Moldavya izledi. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı