Yeni Bina Yaptırırken ‘Yaşam Döngüsü Maaliyeti’ni de Düşünün

Yeni Bina Yaptırırken Bunlara Dikkat Edin!

İnşaat Mühendisi Dr. Öğr. Üyesi Özgür Köylüoğlu, yeni bina yaptırırken izlenecek yollar ile ilgili bilgi verirken ‘Yaşam Döngüsü Maaliyeti’nin de düşünülmesi gerektiğini belirtti

Türkiye’nin zelzele ülkesi olması nedeniyle yapıların nasıl inşa edildiği büyük ehemmiyet taşıyor. 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar yapı sağlamlığının kıymetini bir sefer daha ortaya koydu. Yeni yapılacak binalarda çelik yahut prefabrik yapılara yönelenler de artıyor. Yeditepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Özgür Köylüoğlu, binalarını yenileyeceklere ya da yeni bina yaptıracaklara tekliflerde bulunarak “Yapıların inşaatları, birbirinden bağımsız tasarım-müteahhitlik-denetim firmaları eliyle yürütülmeli. Çelik yapıların birinci yatırım maliyetleri öbür yapı tiplerine nazaran daha fazla olabiliyor. Lakin, bu fiyat farkı çok fazla olmadığı üzere, artık ‘Yaşam Döngüsü Maliyeti’ dediğimiz aktüel bir bakış açısı ile baktığımızda çelik yapıların ekonomik açıdan da daha avantajlı olacağını hesaplamak mümkün” dedi.   

Yeditepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Özgür Köylüoğlu, yeni yapılar yapılırken ve konut alırken dikkat edilmesi gereken noktaları paylaştı. 

“Önce Proje Yöneticisi Seçilmeli”

6 Şubat Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda hem eski hem de yeni binaların yıkıldığını anımsatan Köylüoğlu, yıkılan yeni yapılarda proje ya da uygulama yanlışlarından bahsedilebileceğini söz etti. 

Binalarını yenilemek isteyen yapı sahiplerinin öncelikle tecrübeli bir ‘Proje Yöneticisi’ seçmesi gerektiğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Özgür Köylüoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Daha sonra yapı sahibi, proje yöneticisinin de yardımıyla dizayncı mimar ve mühendisleri seçmeli; burada en az 3 alternatif firmayı karşılaştırabilmeli ve yalnızca fiyat değil, misyon alacak şahısların tecrübesi de burada kıymetli olmalı. Binanın tasarımı, tecrübeli inşaat mühendisi tarafından hazırlanmalı. Tasarım sonucunda yaklaşık inşaat maliyeti bilgisi de istenmeli. Tasarım hazır olduğunda, tekrar danışmanın yardımı ile yapı sahibi ihaleye çıkarak müteahhidi belirlemeli, yeniden tecrübe ve fiyat bazlı bir kıymetlendirme olmalı bu. Müteahhitler bu dizayna nazaran binayı yapmalı. Yapı sahibi benzeri biçimde bağımsız bir ‘Yapı Denetim’ firması ile de kontrol kontratı imzalamalı. Yapıların inşaatları, birbirinden bağımsız tasarım-müteahhitlik-denetim firmaları eliyle yürütülmeli. Ülkemizdeki yaygın yap-sat müteahhitlik sistemi çok sağlıklı bir yapı elde edilmesini; yapı sahibi ile müteahhidinin birebir kişi olması ve hatta kontrolcünün de fiyatını ödemesi, üretimde bağımsız karar alma imkânını ortadan kaldırıyor.”

Yap-sat sisteminde bütün finansmanı müteahhidin karşıladığına işaret eden Köylüoğlu, “Ancak belirttiğim sistemde yapı sahiplerinin bütün bu maliyetleri kendisinin ödemesi gerekiyor. Hasebiyle kentsel dönüşüm yapılırken, finansman konusunda özel tahlil gereksinimleri gerekebilir” dedi. 

“Çelik Yapılara Yöneldiler”

Dr. Öğr. Üyesi Köylüoğlu, bilhassa Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra, zelzeleye sağlam, uygun mühendislik hizmeti almış, hafif binalar olmaları ve uzun vadeli maliyet tahlili yapıldığında karlı olmaları nedeniyle, insanların çelik yapılara yöneldiğine dikkat çekti. Köylüoğlu, “6 Şubat 2023 Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra gerek Bakanlığın gerekse özel yapı sahiplerinin çelik ve prefabrik yapı sistemlerine ilgisinin arttığını görüyoruz. Zira zelzele bölgesindeki çelik yapıların hasar alsa dahi ayakta kaldığı, çok düzgün mühendislik hizmeti almış olan yapılarda ise bariz bir hasarın olmadığı görüldü. Antakya Müze Otel, İskenderun Steel Towers bunların örnekleri. Bunların dışında pek çok endüstriyel tesisin hala kullanılabilir durumda olduğu görüldü” dedi. 

“Çelik Yapılar Çok Daha Kaliteli” 

“Çelik yapılar hem gereç hem de uygulama açısından çok daha kaliteli yapılar” diyen Köylüoğlu, şunları kaydetti: 

“Çelik ve prefabrik yapılarda inşaatın kalitesi, malzeme-imalat-montaj-bakım süreçlerinin âlâ bir halde yönetilmesi ile sağlanabiliyor. Bu yapıların çelik yapılar üzerine 5-6 yıldan fazla tecrübe kazanmış mimarlar ve mühendisler tarafından tasarlanması ve çelik yapı montajında uzmanlaşmış uygulayıcılar tarafından inşa edilmesi gerekiyor. Materyal kalitesi açısından kıymetlendirme yaptığımızda, çelik ve prefabrik yapı elemanlarının fabrika ortamında üretilmiş olması, kalitesi bilinen ve değişken olmayan, mahallî şartlara ve müteahhidin şuur seviyesinden, işçilikten etkilenmeden makul bir kalitenin sağlanabilmesi en kıymetli avantaj olarak karşımıza çıkıyor.” 

“Yaşam Döngüsü Maliyeti”

Binaların üretimi sırasında düzgün bir mühendislik hizmeti alınmasının kıymetine dikkate çeken Köylüoğlu, “Tasarım ideolojisi gerçek kurgulandığında ve alana da gerçek yansıtıldığında, çelik yapıların sarsıntıdan sonra hasar görmesi durumunda, hasar görmek üzere tasarlanan kesimleri değiştirilerek bina kullanılmaya devam edilebilir. Çelik yapıların birinci yatırım maliyetleri öteki yapı cinslerine nazaran daha fazla olabiliyor. Lakin, bu fiyat farkı çok fazla olmadığı üzere, artık ‘Yaşam Döngüsü Maliyeti’ dediğimiz aktüel bir bakış açısı ile baktığımızda çelik yapıların ekonomik açıdan da daha avantajlı olacağını hesaplamak mümkün.”

“Firma Sahibi Mühendis Olmalı” 

Ev alacaklara tekliflerde bulunan Köylüoğlu, şunları ekledi: 

“İnşaatlar eski de olsa yeni de olsa bunların bilgileri belediyelerde mevcut. Belediyeye gittiğiniz vakit o yapının statik projelerini alabiliyorsunuz. O projelerin hangi mimar, mühendis yahut hangi müteahhit tarafından ne vakit yapıldığının bilgisi de var. Münasebetiyle bir binayı satın alırken temelinde bu sorgulamaları yapabilirsiniz. Tabi bu sorgulamaları yaparken yeniden bir mühendisten takviye almanız gerekiyor. Firma sahibinin inşaat mühendisi olduğu durumda, mühendis alacağı riskleri bilir ve ona nazaran sağlıklı bir yapı yapmaya çalışır.” 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı